ကိုရီးယားကို လာျပီးေက အလုပ္လုပ္ဖို႔လို႔ စိတ္ကူးဟိပါေက ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ ထားသင့္စြာတိကို က်ြန္ေတာ္တတ္ႏိုင္ေရေလာက္ တင္ျပလားခ်င္ပါေရ။ ပထမဆံုး အေရးၾကီးစြာက ဘာသာစကား ဘာ။ကိုရီးယား ႏိုင္ငံမွာ ကိုရီးယားဘာသာက ႏိုင္ငံသံုးဘာသာျဖစ္ေရ အတြက္နန္႔ မေျပာမျဖစ္ မသံုးမျဖစ္ ဘာသာပါ။စကားမတတ္ေကလဲ လာလို႔မရလားလို႔ မိန္းစရာဟိပါဖို႔။ဟုတ္ပါေရ မတတ္ေကလဲ လာလို႔ရပါေရ။ယေဂေလ့ လူဆိုစြာက ထမင္းမစားပဲ ရာနိန္ႏိုင္ဖို႔၊ စကား မေျပာပဲမနိန္ႏိုင္လို႔ေတာင္ တင္စားေျပာဂတ္ပါသီးေရမလား။စကားေျပာခ်င္လာေဂ ဇာပိုင္လားေျပာဖို႔ပါေလး။အမ်ားၾကီး မတတ္ေကေတာင္ ထမင္းစားရီေသာက္ေလာက္ေတာ့ခါ တတ္သင့္ပါေရ။
စား၊ဝတ္၊ေန ေဒအေရး(၃)ေရးအဆင္ေျပဖို႔အတြက္ေလး စကားက အေရးၾကီးပါေရ။ဥပမာ/မုန္႔စားခ်င္ဘာေရ။မုန္႔ဆိုင္ကိုလားျပီးေက ထုိမုန္႔စားခ်င္ပါေရ၊ေဒမုန္႔စားခ်င္ပါေရလို႔ ေျပာျပီး မဝယ္တတ္ေက၊ဗိုက္ပြတ္နိန္ရဖို႔လမ္းရာျမင္ပါေရ။ မုန္႔ကိုစားလီရဖို႔မဟုတ္ပါ။ ကတ္သတ္ေျပာဖုိ႔ဆိုပါေက လက္ညိဳးထိုးျပီးေက ၊လက္တစ္ေခ်ာင္းေထာင္ျပျပီးေက ဝယ္လို႔ရပါေရ(Remark_body language :) )ေဒဟင့္က မတတ္သာမွ အဆံုးပါ။လုပ္ငန္းခြင္မွာလဲ ၾကည့္ပါ။စက္ရံုမွဴးက တူယူလာပါလို႔ေျပာေက ကိုယ္ကေသခ်ာနားမလည္ပဲနဲ႔ ပလာယာ ကိုယူလာပီးဖို႔ဆိုေက အဆဲမခံရေကေတာင္ ကိုယ့္ကို အထင္ေသးလားႏိုင္ပါေရ။ယျပီးေက လုပ္ငန္းခြင္သံုးစကားတိကိုတတ္မွရာ အလုပ္လုပ္ရာမွာအဆင္ေျပႏိုင္ပါေရ။လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္တိကလဲ ကိုယ့္ကို ႏွိမ္ခ်င္ေကေတာင္ စကားတတ္ေရ အတြက္နန္႔ မႏွိမ္ဝ့ံပါ။ဇာျဖိတ္လို႔ေလး ဆိုေက သူရို႔ကိုျပန္ေျပာႏိုင္ပါေရမလား။အနည္းဆံုးေတာ့ သူေဌးကို လားတိုင္ႏိုင္ပါေရ။
စကားမေျပာခ်င္ေကေတာင္ အလုပ္မွာ ပထမဆံုးတြိ႔ခါ ႏွဳတ္မဆက္မျဖစ္ ဆက္ရပါေရ။သူရို႔ယုိင္ေက်းမွဳကို ေလးစားရာေရာက္ေရအျပင္ အႏွဳတ္ဆက္ခံရေရ လူတိစိတ္ထဲမွာလဲ ေက်နပ္လားပါေရ။ယေဂေလ့ ကိုယ္နဲ႔သက္တူရြယ္တူ တိဆိုေက ႏွဳတ္မဆက္ေကေလ့ ရပါေရ။အဓိက ကကိုယ့္ထက္အသက္အရြယ္ၾကီးေရ၊ ရာထူးၾကီးေရလူတိ ကို မဆက္မျဖစ္ ဆက္ရပါေရ။စကားတတ္ေက အလုပ္ထဲမွာေလး အေရးပီး စြာ ကိုခံရႏိုင္ပါေရ။ကိုရီးယားစာနန္႔ရီးထားေရ စက္ကရိယာတိကို ကိုင္တြယ္ရာမွာေလ့ နားလည္လြယ္ျမန္ပါေရ။အလုပ္လုပ္ေက အႏၲရာယ္ဆိုစြာေလ့ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ဟိပါဖို႔။"အႏၲရာယ္ဟိေရ၊အနားမလာေဂ့" လို႔ ေျပာနိန္ေရအခါ ကိုယ္ကနားမလည္ပဲနန္႔ ေရွ႔ကိုဆက္တိုးလားဖို႔ဆိုေက ေတြးရာၾကည့္ ကတ္ပါဖိ။ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေရစကား ရွိေကေတာင္မွ မေျပာတတ္ေက ဇာပိုင္ရွင္းျပရပါဖို႔ေလ။သူရို႔ အခ်င္းခ်င္း အလုပ္နန္႔ပတ္သက္ျပီးေက စကားေျပာနိန္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္က အနည္းအပါး နားလည္နိန္ေကေတာင္ လုပ္စရာ ရွိေစာ္ကို ၾကိဳျပီးေက စဥ္းစားျပင္ဆင္ထားႏိုင္ပါေရမလား။သူရို႔မခိုင္းခင္ကတည္းက ကိုယ္က ၾကိဳျပီးေကသိနိန္ေက ပိုမေကာင္းပါလား။
အလုပ္ထဲမွာ ရာမက ျပင္ပ ဆက္ဆံေရးမွာေလး အေရးၾကီးပါေရ။ဥပမာ/ ေစ်းဝယ္ဖို႔လားပါဖို႔။ ၾကက္သား ဝယ္ခ်င္ေက ေစ်းဇာေလာက္ ရွိေရဆိုေစာ္ကို သိျပီးမွရာ ဝယ္ပါဖို႔မလား။ေစ်းကိုမီးဖို႔လိုလာပါရာေရ။ေစ်းကိုမီးတတ္ေကေတာင္မွ ေစ်းၾကီးနိန္ေက ေစ်းဆစ္ခ်င္ပါဖို႔မလား။ေစ်းဆစ္ဖို႔ပါ ေျပာတတ္ဖို႔လိုလာပါေရ။ ဘတ္စ္ကားစီးေကေလး ဇာစာေရးထားေရကားက ဇာကိုေရာက္ေတ ဆိုေစာ္ သိထားမွ မမွားမယြင္းစီးႏိုင္ပါဖို႔။ေဒဟင့္က အေျခခံ အေသးအမႊားရာ ဟိပါသီးေရ။က်ြန္ေတာ္ေရးထားေရ အေၾကာင္းအရာတိကို ေက့ျပီးေက ကိုရီးယား စကားတတ္ဖို႔လိုလား မလိုလား ဆိုေစာ္ကို စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ႏိုင္ကတ္ဖို႔လို႔ ထင္ပါေရ။လိုအင္ဆႏၵတိအားလံုး ျပည့္ဝႏိုင္ကတ္ပါစီ။(လိုအပ္ဖို႔လို႔ ထင္စြာ တိကုိ တင္ျပေရ အျမင္ေခ်ရာ ျဖစ္ပါေရ)
စား၊ဝတ္၊ေန ေဒအေရး(၃)ေရးအဆင္ေျပဖို႔အတြက္ေလး စကားက အေရးၾကီးပါေရ။ဥပမာ/မုန္႔စားခ်င္ဘာေရ။မုန္႔ဆိုင္ကိုလားျပီးေက ထုိမုန္႔စားခ်င္ပါေရ၊ေဒမုန္႔စားခ်င္ပါေရလို႔ ေျပာျပီး မဝယ္တတ္ေက၊ဗိုက္ပြတ္နိန္ရဖို႔လမ္းရာျမင္ပါေရ။ မုန္႔ကိုစားလီရဖို႔မဟုတ္ပါ။ ကတ္သတ္ေျပာဖုိ႔ဆိုပါေက လက္ညိဳးထိုးျပီးေက ၊လက္တစ္ေခ်ာင္းေထာင္ျပျပီးေက ဝယ္လို႔ရပါေရ(Remark_body language :) )ေဒဟင့္က မတတ္သာမွ အဆံုးပါ။လုပ္ငန္းခြင္မွာလဲ ၾကည့္ပါ။စက္ရံုမွဴးက တူယူလာပါလို႔ေျပာေက ကိုယ္ကေသခ်ာနားမလည္ပဲနဲ႔ ပလာယာ ကိုယူလာပီးဖို႔ဆိုေက အဆဲမခံရေကေတာင္ ကိုယ့္ကို အထင္ေသးလားႏိုင္ပါေရ။ယျပီးေက လုပ္ငန္းခြင္သံုးစကားတိကိုတတ္မွရာ အလုပ္လုပ္ရာမွာအဆင္ေျပႏိုင္ပါေရ။လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္တိကလဲ ကိုယ့္ကို ႏွိမ္ခ်င္ေကေတာင္ စကားတတ္ေရ အတြက္နန္႔ မႏွိမ္ဝ့ံပါ။ဇာျဖိတ္လို႔ေလး ဆိုေက သူရို႔ကိုျပန္ေျပာႏိုင္ပါေရမလား။အနည္းဆံုးေတာ့ သူေဌးကို လားတိုင္ႏိုင္ပါေရ။
စကားမေျပာခ်င္ေကေတာင္ အလုပ္မွာ ပထမဆံုးတြိ႔ခါ ႏွဳတ္မဆက္မျဖစ္ ဆက္ရပါေရ။သူရို႔ယုိင္ေက်းမွဳကို ေလးစားရာေရာက္ေရအျပင္ အႏွဳတ္ဆက္ခံရေရ လူတိစိတ္ထဲမွာလဲ ေက်နပ္လားပါေရ။ယေဂေလ့ ကိုယ္နဲ႔သက္တူရြယ္တူ တိဆိုေက ႏွဳတ္မဆက္ေကေလ့ ရပါေရ။အဓိက ကကိုယ့္ထက္အသက္အရြယ္ၾကီးေရ၊ ရာထူးၾကီးေရလူတိ ကို မဆက္မျဖစ္ ဆက္ရပါေရ။စကားတတ္ေက အလုပ္ထဲမွာေလး အေရးပီး စြာ ကိုခံရႏိုင္ပါေရ။ကိုရီးယားစာနန္႔ရီးထားေရ စက္ကရိယာတိကို ကိုင္တြယ္ရာမွာေလ့ နားလည္လြယ္ျမန္ပါေရ။အလုပ္လုပ္ေက အႏၲရာယ္ဆိုစြာေလ့ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ဟိပါဖို႔။"အႏၲရာယ္ဟိေရ၊အနားမလာေဂ့" လို႔ ေျပာနိန္ေရအခါ ကိုယ္ကနားမလည္ပဲနန္႔ ေရွ႔ကိုဆက္တိုးလားဖို႔ဆိုေက ေတြးရာၾကည့္ ကတ္ပါဖိ။ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေရစကား ရွိေကေတာင္မွ မေျပာတတ္ေက ဇာပိုင္ရွင္းျပရပါဖို႔ေလ။သူရို႔ အခ်င္းခ်င္း အလုပ္နန္႔ပတ္သက္ျပီးေက စကားေျပာနိန္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္က အနည္းအပါး နားလည္နိန္ေကေတာင္ လုပ္စရာ ရွိေစာ္ကို ၾကိဳျပီးေက စဥ္းစားျပင္ဆင္ထားႏိုင္ပါေရမလား။သူရို႔မခိုင္းခင္ကတည္းက ကိုယ္က ၾကိဳျပီးေကသိနိန္ေက ပိုမေကာင္းပါလား။
အလုပ္ထဲမွာ ရာမက ျပင္ပ ဆက္ဆံေရးမွာေလး အေရးၾကီးပါေရ။ဥပမာ/ ေစ်းဝယ္ဖို႔လားပါဖို႔။ ၾကက္သား ဝယ္ခ်င္ေက ေစ်းဇာေလာက္ ရွိေရဆိုေစာ္ကို သိျပီးမွရာ ဝယ္ပါဖို႔မလား။ေစ်းကိုမီးဖို႔လိုလာပါရာေရ။ေစ်းကိုမီးတတ္ေကေတာင္မွ ေစ်းၾကီးနိန္ေက ေစ်းဆစ္ခ်င္ပါဖို႔မလား။ေစ်းဆစ္ဖို႔ပါ ေျပာတတ္ဖို႔လိုလာပါေရ။ ဘတ္စ္ကားစီးေကေလး ဇာစာေရးထားေရကားက ဇာကိုေရာက္ေတ ဆိုေစာ္ သိထားမွ မမွားမယြင္းစီးႏိုင္ပါဖို႔။ေဒဟင့္က အေျခခံ အေသးအမႊားရာ ဟိပါသီးေရ။က်ြန္ေတာ္ေရးထားေရ အေၾကာင္းအရာတိကို ေက့ျပီးေက ကိုရီးယား စကားတတ္ဖို႔လိုလား မလိုလား ဆိုေစာ္ကို စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ႏိုင္ကတ္ဖို႔လို႔ ထင္ပါေရ။လိုအင္ဆႏၵတိအားလံုး ျပည့္ဝႏိုင္ကတ္ပါစီ။(လိုအပ္ဖို႔လို႔ ထင္စြာ တိကုိ တင္ျပေရ အျမင္ေခ်ရာ ျဖစ္ပါေရ)
